"ការចូលរួមក្នុងយុទ្ធនាការជំរឿនរបស់គណៈគ្រប់គ្រង និងមន្រ្តីទាំងអស់ នឹងបង្ហាញពីស្មារតីគាំទ្រការងារកែទម្រង់រដ្ឋបាលសាធារណៈរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល និងការទទួលខុសត្រូវរបស់អង្គភាពផ្ទាល់ ដើម្បីសម្រេចទិសដៅរួមគ្នា ក្នុងការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពទិន្នន័យជាក់លាក់រួមមួយ សម្រាប់ជាមូលដ្ឋានក្នុងការប្រើប្រាស់ជារួម។" នេះជាប្រសាសន៍លើកឡើងរបស់ ឯកឧត្តម ហ៊ុន ម៉ានី ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមុខងារសាធារណៈ នៅក្នុងពិធីប្រកាសបើកប្រកាសបើក «យុទ្ធនាការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពរចនាសម្ព័ន្ធ និងជំរឿនមន្ត្រីជាក់ស្តែងនៅតាមរចនាសម្ព័ន្ធនៃគ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈ និងអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាន នៅរាជធានីភ្នំពេញ» នៅវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥។ថ្លែងក្នុងពិធីបើកយុទ្ធនាការនេះ ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា ការគាំទ្រ និងការចូលរួមក្នុងការធ្វើជំរឿននេះ នឹងធ្វើឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបានទិន្នន័យជាមូលដ្ឋាន សម្រាប់ការតាមដានបម្រែបម្រួលស្ថានភាពរបស់បុគ្គលិកអប់រំ និងបុគ្គលិកសុខាភិបាល, ការព្យាករណ៍អំពីទំហំតម្រូវការមន្ត្រីជាក់ស្តែង ដើម្បីដាក់ចេញគោលនយោបាយជាអាទិភាព ស្របតាមការវិវត្តនៃសង្គមជាតិ។ ទិន្នន័យទាំងអស់នេះ នឹងចូលរួមលើកកម្ពស់ការផ្តល់សេវាអប់រំ និងសេវាសុខាភិបាល ប្រកបដោយគុណភាព និងប្រសិទ្ធភាព ដែលជាវិធានការគន្លឹះ ក្នុងចំណោមវិធានការគន្លឹះទាំង៥ របស់រាជរដ្ឋាភិបាល។លើសពីនេះ ឯកឧត្តមបានបញ្ជាក់ដោយសង្កត់ធ្ងន់ថា ស្ថិតក្នុងបរិការណ៍នៃការវាយប្រហារសារជាថ្មីម្តងទៀត តម្រូវឱ្យយើងមានការគិតគូររឹតតែច្បាស់ពីប្រព័ន្ធរដ្ឋបាលសាធារណៈរបស់កម្ពុជា ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពស្ថាប័ន និងមន្រ្តី បង្កើនការប្រកួតប្រជែង ព្រមទាំងពង្រឹងការគ្រប់គ្រង និងប្រើប្រាស់ថវិកាជាតិឱ្យចំគោលដៅ និងមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។ ការចូលរួមក្នុងការធ្វើជំរឿនរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំ មន្រ្តីរាជការគ្រប់រូប ពិតជាមានសារៈសំខាន់ ក្នុងការកំណត់ឱ្យបានច្បាស់ពីចំនួនមន្រ្តីធ្វើការជាក់ស្តែង នៅតាមអង្គភាពរបស់ខ្លួន ដែលជាមូលដ្ឋានក្នុងការគ្រប់គ្រងបញ្ជីបៀវត្សឱ្យសមស្របជាមួយចំនួនមន្រ្តីជាក់ស្តែង និងអាចសន្សំថវិកា និងបង្វិលថវិកាសម្រាប់ការចំណាយផ្សេងទៀត។"ការធ្វើជំរឿនមន្ត្រី មិនមែនជាការងារដាច់ដោយឡែករបស់ក្រសួងមុខងារសាធារណៈ ឬជាការទទួលខុសត្រូវរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ឬក្រសួងសុខាភិបាល តែឯងនោះទេ តែជំរឿនជាការងាររួមរបស់យើងទាំងអស់គ្នា ដែលត្រូវមានការចូលរួមសហការពីអង្គភាពដែលត្រូវធ្វើជំរឿន។ ក្នុងន័យនេះ កិច្ចសហការរបស់គ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈ និងអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាន ពិតជាមានសារៈសំខាន់ក្នុងការធានាភាពជោគជ័យនៃការធ្វើជំរឿន សំដៅទទួលបាន ទិន្នន័យរួមមួយ ដែលមានភាពគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ សង្គតិភាព អាចជឿទុកចិត្តបានពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ជារួម នៅក្នុងប្រព័ន្ធរួមតែមួយនៃរដ្ឋបាលសាធារណៈរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។" ឯកឧត្តមបានបន្ថែម៕

នៅក្នុងពិធីប្រកាសបើកប្រកាសបើក «យុទ្ធនាការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពរចនាសម្ព័ន្ធ និងជំរឿនមន្ត្រីជាក់ស្តែងនៅតាមរចនាសម្ព័ន្ធនៃគ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈ និងអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាន នៅរាជធានីភ្នំពេញ» នារសៀលថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ នៅវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ហង់ជួន ណារ៉ុន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានលើកឡើងអំពីផលប៉ះពាល់មកលើវិស័យអប់រំ ពីការវាយប្រហាររបស់យោធាថៃ មកលើអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា ដែលបណ្តាលឱ្យសាលារៀន ១,០៤២កន្លែងត្រូវបានបិទទ្វារ និងប៉ះពាលដល់គ្រូ ៩,៨៦៥នាក់ ព្រមទាំងសិស្សានុសិស្ស ២៤៥,០០១នាក់។ស្ថិតក្នុងបរិការណ៍តានតឹងនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ដែលកើតឡើងពីការវាយប្រហាររបស់យោធាថៃ ទាំងកំរោលមកលើអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ បានបញ្ជាក់ថា ខ្ញុំជឿជាក់ថា ក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្តេចមហាសេនាបតី តេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងសម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ទោះបីជាមានការគំរាម កំហែង ពីយោធាថៃ មកលើកម្ពុជា យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏កម្ពុជានៅតែខិតខំប្រឹងប្រែងបន្តផ្តល់ឱកាសសិក្សារៀនសូត្រដល់កុមារកម្ពុជា និងខិតខំប្រឹងប្រែងពួតដៃគ្នាពង្រឹងសាមគ្គីភាពផ្ទៃក្នុង ដើម្បីជម្នះការវាយប្រហាររបស់យោធាថៃមកលើកម្ពុជាផងដែរ។"ការធ្វើជំរឿនមន្រ្តីជាក់ស្តែងនៅតាមគ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈ ជាមូលដ្ឋានសំខាន់ក្នុងការបន្តជំរុញអនុវត្តការកែទម្រង់ឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ និងការពង្រឹងអភិបាលកិច្ចឱ្យកាន់តែប្រសើរ ក្នុងវិស័យអប់រំ យុវជន និងកីឡា នៅគ្រប់កម្រិតសិក្សា ជាពិសេសការបំពេញការងាររបស់មន្ត្រីក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈ នឹងត្រូវលើកកម្ពស់ឱ្យមានភាពប្រសើរឡើង ទាំងប្រសិទ្ធភាព និងផលិតភាពការងារ ព្រមទាំងការទទួលខុសត្រូវ ដោយផ្តើមចេញពីការពិនិត្យ និងវាយតម្ល ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៃការបំពេញការងាររបស់មន្ត្រី រួមទាំងការគិតគូរអំពីវិធានការដោះស្រាយ ដើម្បីពង្រឹង សមត្ថភាព និងសមិទ្ធកម្មសា្ថប័ន។" ឯកឧត្តមបានបន្ថែម។ជាមួយគ្នាផងដែរ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ បានធ្វើការតាំងចិត្ត និងប្តេជ្ញាចិត្ត បន្តការអនុវត្តជំរឿនមន្ត្រីជាក់ស្តែងនៅតាមរចនាសម្ព័ន្ធនៃគ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈ និងអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាន​ ដែលរួមចំណែកនៅក្នុងការពង្រឹងរដ្ឋបាលសាធារណៈ ដើម្បីធានាឱ្យកម្ពុជា បន្តឈានមុខ និងលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍសង្គមកម្ពុជា។

នារសៀលថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ ក្រសួងមុខងារសាធារណៈ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា និងក្រសួងសុខាភិបាល បានសហការរៀបចំពីធីប្រកាសបើក «យុទ្ធនាការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពរចនាសម្ព័ន្ធ និងជំរឿនមន្ត្រីជាក់ស្តែងនៅតាមរចនាសម្ព័ន្ធនៃគ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈ និងអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាន នៅរាជធានីភ្នំពេញ» ក្រោមសហធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ឯកឧត្តម ហ៊ុន ម៉ានី ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមុខងារសាធារណៈ និងឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ហង់ជួន ណារ៉ុន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ព្រមទាំងឯកឧត្តមសាស្ត្រាចារ្យ ឈាង រ៉ា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល នៅវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ។ មានប្រសាសន៍ចំណាប់អារម្មណ៍របស់ ឯកឧត្តមសាស្ត្រាចារ្យ ឈាង រ៉ា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល បានបង្ហាញការតាំងចិត្តយ៉ាងមុតមាំ ក្នុងការចូលរួមអនុវត្តកម្មវិធីកែទម្រង់រដ្ឋបាលសាធារណៈ របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ជាមួយក្រសួងមុខងារសាធារណៈ ដោយបានគូសបញ្ជាក់ជូនអង្គពិធីទាំងមូលឱ្យបានជ្រាបថា ក្រសួងសុខាភិបាល សូមគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹង ចូលរួមអនុវត្តយ៉ាងពេញលេញ ប្រកបដោយស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ នូវការចុះជំរឿនមន្ត្រីជាក់ស្តែងនៅតាមរចនាសម្ព័ន្ធនៃអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាន ដោយចាប់ផ្តើមពីមន្ទីរសុខាភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ នៅការិយាល័យស្រុកប្រតិបត្តិចតុមុខ និងបន្តទៅការិយាល័យស្រុកប្រតិបត្តិផ្សេងៗទៀត ក្នុងភូមិសាស្ត្ររាជធានីភ្នំពេញ ស្របតាមយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណ របស់រាជរដ្ឋាភិបាល នីតិកាលទី៧ ក្រោមការដឹកនាំដ៏ឈ្លាសវៃរបស់សម្តេចមហាបវរធិបតី ក្នុងការធ្វើទំនើបកម្មស្ថាប័នរដ្ឋ ឱ្យក្លាយទៅជារដ្ឋបាលសាធារណៈទំនើបប្រកបដោយសមត្ថភាពខ្ពស់ ខ្លាំង វៃឆ្លាត និងស្អាតស្អំ ដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍រួមប្រជាជនឱ្យកាន់តែល្អប្រសើរ។ ក្នុងដំណើរការចុះធ្វើជំរឿនមន្ត្រីជាក់ស្តែង នៅតាមរចនាសម្ព័ន្ធនៃអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាន នៅរាជធានីភ្នំពេញ នឹងត្រូវអនុវត្តជាបន្តបន្ទាប់តាមផែនការសកម្មភាព ឯកឧត្តមសាស្ត្រាចារ្យ បានស្នើឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីសុខាភិបាលគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ នៃមន្ទីរសុខាភិបាលនៃរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ ចូលរួមសហការ និងផ្តល់ការគាំទ្រឱ្យបានពេញទំហឹងដល់គណៈកម្មការជំរឿនរបស់ក្រសួងមុខងារសាធារណៈ ប្រកបដោយស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ សំដៅសម្រេចបាននូវលទ្ធផលល្អប្រសើរតាមការរំពឹងទុក។ ជាមួយគ្នានេះ ឯកឧត្តមសាស្តាចារ្យ បានលើកឡើងថា “ផ្អែកលើបទពិសោធដែលធ្លាប់អនុវត្តក្នុងការធ្វើជំរឿនមន្ត្រីកន្លងមក ជាពិសេសបទពិសោធនៃការធ្វើជំរឿនមន្ត្រីជាក់ស្តែងនៅតាមរចនាសម្ព័ន្ធនៃក្រសួងមុខងារសាធារណៈ នាពេលថ្មីៗនេះ និងភារកិច្ចដែលបានកំណត់ក្នុងសារាចររាជរដ្ឋាភិបាល លេខ១០ សរ ចុះថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ ស្តីពីការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពរចនាសម្ព័ន្ធ និងជំរឿនមន្ត្រីជាក់ស្តែងតាមរចនាសម្ព័ន្ធនៃអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាន នឹងត្រូវអនុវត្តចាប់ពីប្រកាសបើកនាពេលនេះ និងទទួលបានលទ្ធផលជាផ្លែផ្កាតាមការរំពឹងទុក។”

នារសៀលថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ ក្រសួងមុខងារសាធារណៈ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា និងក្រសួងសុខាភិបាល បានសហការរៀបចំពីធីប្រកាសបើក «យុទ្ធនាការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពរចនាសម្ព័ន្ធ និងជំរឿនមន្ត្រីជាក់ស្តែងនៅតាមរចនាសម្ព័ន្ធនៃគ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈ និងអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាន នៅរាជធានីភ្នំពេញ» ក្រោមសហធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ឯកឧត្តម ហ៊ុន ម៉ានី ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមុខងារសាធារណៈ និងឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ហង់ជួន ណារ៉ុន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ព្រមទាំងឯកឧត្តមសាស្ត្រាចារ្យ ឈាង រ៉ា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល នៅវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ។ ពិធីប្រកាសនេះ មានការអញ្ជើញចូលរួមពីថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីជំនាញនៃក្រសួងមុខងារសាធារណៈ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ក្រសួងសុខាភិបាល និងអង្គភាពពាក់ព័ន្ធ ព្រមទាំងអ្នកសារព័ត៌មាន សរុបប្រមាណ ៨០០នាក់។ក្នុងសុទ្ទរកថាស្វាគមន៍លោកជំទាវ ឈី វិជ្ជរ៉ា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមុខងារសាធារណៈ បានលើកឡើងថា ដើម្បីជំរុញបន្ថែមការអនុវត្តវិធានការគន្លឹះ ក្នុងការកែទម្រង់រដ្ឋបាលសាធារណៈ និងវិធានការគន្លឹះក្នុងវិស័យសុខាភិបាល ឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ រាជរដ្ឋាភិបាល បានដាក់ចេញនូវសារាចរលេខ០៩ សរ ចុះថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ ស្តីពីការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពរចនាសម្ព័ន្ធ និងជំរឿនមន្ត្រីជាក់ស្តែងនៅតាមរចនាសម្ព័ន្ធនៃគ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈ និងសារចរលេខៈ១០ សរ ចុះថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ ស្តីពីការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពរចនាសម្ព័ន្ធ និងជំរឿនមន្ត្រីជាក់ស្តែង នៅតាមរចនាសម្ព័ន្ធនៃអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាន។ កម្មវិធីនារសៀលនេះ រៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណង៖ (១)ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយអំពីសារាចរស្តីពីការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពរចនាសម្ព័ន្ធ និងជំរឿនមន្ត្រីជាក់ស្តែងនៅតាម រចនាសម្ព័ន្ធនៃគ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈ និងអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាន (២)បង្ហាញជូនអំពីដំណើរការនៃការចុះធ្វើជំរឿនមន្ត្រីជាក់ស្តែង នៅតាមរចនាសម្ព័ន្ធនៃគ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈ និងអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាន និង (៣)ប្រកាសបើកយុទ្ធនាការនៃការចុះធ្វើជំរឿនមន្ត្រីជាក់ស្តែង នៅតាមរចនាសម្ព័ន្ធនៃគ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈ និងអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាននៅរាជធានីភ្នំពេញ។គោលបំណងនៃការធ្វើជំរឿនគឺដើម្បី៖ (១)កំណត់ឱ្យបានច្បាស់លាស់នូវរចនាសម្ព័ន្ធគ្រប់កម្រិត និងគ្រប់ប្រភេទនៃអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាន (២)កំណត់ឱ្យបានច្បាស់លាស់នូវមន្ត្រីដែលបាន និងកំពុងបំពេញការងារជាក់ស្តែងនៅតាមអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាន (៣)ធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព និងអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធទិន្នន័យ តាមព័ត៌មានវិទ្យាគ្រប់គ្រងដោយក្រសួងមុខងារសាធារណៈ សម្រាប់ការគ្រប់ក្នុងរចនាសម្ព័ន្ធនៃអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាន និងមន្ត្រីនៅតាមអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាន និង (៤)កែលម្អឱ្យកាន់តែប្រសើរនូវប្រព័ន្ធបើកផ្តល់បៀវត្សដល់មន្ត្រី ដែលកំពុងបំពេញការងារជាក់ស្តែងនៅតាមអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋាន។​យុទ្ធនាការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពរចនាសម្ព័ន្ធ និងជំរឿនមន្ត្រីជាក់ស្តែងនៅតាមរចនាសម្ព័ន្ធនៃគ្រឹះស្ថានសិក្សាសាធារណៈក្នុងរដ្ឋបាលខណ្ឌដូនពេញ និងអង្គភាពសុខាភិបាលមូលដ្ឋានក្នុងរដ្ឋបាលខណ្ឌចតុមុខ ចាប់ផ្តើមអនុវត្តមុនគេ នឹងអនុវត្តបន្តក្នុងភូមិសាស្ត្រនៃរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ និងតាមបណ្តាខេត្តទូទាំងប្រទេស៕

ក្នុងនាមជាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ យើងទាំងអស់គ្នា សូមគោរពអស់ពីដួងចិត្ត និងដឹងគុណដល់វិញ្ញាណក្ខន្ធវីរៈកងទ័ពដែលបានពលី និងវិញ្ញាណក្ខន្ធប្រជាពលរដ្ឋស្លូតត្រង់ដែលបានបាត់បង់ជីវិតដោយសារការទម្លាក់គ្រាប់នៃការវាយប្រហារមកលើដែនអធិបតេយ្យកម្ពុជារបស់កងទ័ពថៃ ចំនួន ១៥នាក់ និងរបួសចំនួន ៧៤នាក់ ក៏ដូចជាមានជនភៀសសឹកសរុប ១២៦,២០៤គ្រួសារ ស្មើនឹងមនុស្ស ៤២១,៨៥៣នាក់ ដែលរស់នៅក្នុងខេត្តព្រះវិហារ ឧត្តរមានជ័យ បន្ទាយមានជ័យ បាត់ដំបង ពោធិ៍សាត់ កោះកុង និងខេត្តសៀមរាប (យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ គិតត្រឹមម៉ោង ៦ល្ងាចថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥)។យើងខ្ញុំសូមគោរពដឹងគុណចំពោះការលះបង់ និងវីរភាពដ៏ធំធេងដែលមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន ក្នុងការការពារអធិបតេយ្យភាព បូរណភាពទឹកដី និងសូមជូនពរដល់វីរៈកងទ័ព ក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋស្លូតត្រង់ទាំងអស់ដែលរងរបួស ឆាប់បានជាសះស្បើយ និងឆាប់បានវិលត្រឡប់ចូលអង្គភាពវិញ ដើម្បីបន្តបេសកកម្មការពារប្រទេសជាតិ និងឆាប់បានវិលទៅជួបជុំក្រុមគ្រួសារ។

(ភ្នំពេញ)៖ រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលីនៅតែមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការប៉ះទង្គិចយោធារវាងកម្ពុជានិងថៃ ដែលកំពុងបន្តកើតឡើង រួមទាំងការកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័សនៃទំហំនិងភាពតានតឹងនៃជម្លោះ ការប្រើប្រាស់អាវុធបំផ្លិចបំផ្លាញធុនធ្ងន់ និងផលប៉ះពាល់ផ្នែកមនុស្សធម៌ដែលកំពុងកើនឡើងចំពោះភាគីទាំងពីរ។អូស្ត្រាលីបានចូលរួមរំលែកទុក្ខយ៉ាងក្រៀមក្រំចំពោះក្រុមគ្រួសារដែលបានបាត់បង់សមាជិកគ្រួសារក៏ដូចជាមនុស្សជាទីស្រលាញ់របស់ខ្លួន ហើយសូមអំពាវនាវឱ្យភាគីទាំងពីរធានាឲ្យបាននូវការការពារសុវត្ថិភាពដល់ជនស៊ីវិល ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធស៊ីវិល និងបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌។ទន្ទឹមនឹងនេះអូស្ត្រាលីបានជំរុញឱ្យភាគីទាំងពីរគោរពយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់នូវកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនស្របតាមច្បាប់អន្តរជាតិ កាត់បន្ថយភាពតានតឹង ចាត់វិធានការឱ្យបានឆាប់រហ័សនិងមានប្រសិទ្ធភាពដើម្បីបញ្ឈប់អរិភាព រួមទាំងអនុវត្តសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមទីក្រុងគូឡាឡាំពួ។អូស្ត្រាលីលើកទឹកចិត្តឱ្យភាគីទាំងពីរចូលរួមក្នុងការចរចាដោយស្មារតីស្មោះត្រង់ក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅ ដើម្បីសម្រេចបាននូវដំណោះស្រាយយូរអង្វែងនិងសន្តិភាព។អូស្ត្រាលី ស្វាគមន៍យ៉ាងពេញលេញចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងបន្តរបស់អាស៊ាន ម៉ាឡេស៊ី និងសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការគាំទ្រដល់ការបញ្ចប់ជម្លោះនេះ៕

(ភ្នំពេញ)៖ ជារឿងដ៏សែនឈឺចាប់ និងសែនខ្លោចចិត្តសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាទាំងមូល បន្ទាប់ពី ប្រាសាទបុរាណ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋ សាលារៀន និងវត្តអារាមជាច្រើនកន្លែង ត្រូវបានចោរឈ្លានពានសៀមបំផ្លិចបំផ្លាញខ្ទេចខ្ទីដោយគ្មានធម៌មេត្តា។យ៉ាងណា ករណីបំផ្លិចបំផ្លាញ ដោយសារអំពើឈ្លានពានរបស់ភាគីថៃ គិតចាប់ពីថ្ងៃទី ០៧ មកដល់ម៉ោង ៦ ល្ងាច ថ្ងៃទី ២៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៥ ក្រសួងមហាផ្ទៃ បានឱ្យដឹងថាក្នុងនោះ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្តស៊ីវិល និង ការខូចខាតជាអាទិ៍ ដោយសារអំពើឈ្លានពានរបស់ភាគីថៃ មានដូចជា ៖១. ផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋ ១២៧ ខ្នង២. សាលារៀន ៥ ទីតាំង៣. មណ្ឌលសុខភាព ៣ ទីតាំង៤. ផ្សារ ១៥. ប្រាសាទបុរាណ មួយចំនួន៦. វត្ត ៥ ទីតាំង៧. សាលាឆទាន ១៨. កុដិ ១៩. អគារគយ និងរដ្ឋាករ ១១០. អគារឯកជន ១៣ ទីតាំង១១. អគាររដ្ឋ ១២ ខ្នង១២. សណ្ឋាគារ ៥១៣. មណ្ឌលកសិកម្មសហគមន៍ ១១៤. ផ្លូវ ៤ កន្លែង១៥. បង្គោលអង់តែនទូរសព្ទ ២ កន្លែង១៦. ស្ពានថ្ម ២ កន្លែង១៧. ស្ពានដែក ១១៨. ស្ពានបុរាណ ១១៩. ក្បាលស្ពាន ១២០. ស្ថានីយ៍ប្រេង ១២១. មធ្យោបាយដឹកជញ្ជូន ២៨ គ្រឿង២២. ឃ្លាំងរថយន្ត ១២៣. ឃ្លាំងទិញដំឡូង ១…។គួរបញ្ជាក់ជាថ្មីផងដែរថា នាថ្ងៃទី២៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ ម៉ោង ១១:០០នាទី យោធាថៃបានប្រើប្រាស់យន្តហោះចម្បាំង (T-50TH) ទម្លាក់ចំនួន ៤គ្រាប់ចូលភូមិសាស្ត្រស្រុកស្រីស្នំ ខេត្តសៀមរាប។ ដោយសកម្មភាពនេះជាការវាយប្រហារដ៏កំរោល ដោយមិនរើសគោលដៅរបស់យោធាថៃ ជាការរំលោភបំពានច្បាប់អន្តរជាតិយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ៕

(ថៃ)៖ ប្រទេសថៃ ដាក់ពង្រាយយន្តហោះចម្បាំង T-50TH Golden Eagle ក្នុងសមរភូមិជាលើកដំបូង ដោយប្រើទម្លាក់គ្រាប់មកលើកដែនអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជានៅថ្ងៃទី២៤ ខែធ្នូ វេលម៉ោង ១០:០០នាទី យោធាថៃបានប្រើប្រាស់យន្តហោះចម្បាំងប្រភេទ (T-50) ទម្លាក់គ្រាប់បែកចំនួន ៤គ្រាប់ចូលក្នុងភូមិដែលមានប្រជាជនកំពុងរស់នៅស្ថិតក្នុងភូមិសាស្ត្រស្រុកបាណន់ ខេត្តបាត់ដំបង និងម៉ោង ១១:០០នាទីទម្លាក់ចំនួន ៤គ្រាប់ចូលស្រុកស្រីស្នំ ខេត្តសៀមរាប។ ។ ការប្រើប្រាស់យន្តហោះចម្បាំង T-50TH របស់កងទ័ពអាកាសភូមិន្ទថៃ រួមជាមួយយន្តហោះចម្បាំង F-16 និង Gripen គឺជាការផ្លាស់ប្តូរដ៏សំខាន់មួយ ដោយយន្តហោះចម្បាំង T-50 Golden Eagle ដែលមានដំណើរការខ្ពស់ ផ្តល់ជូននូវដំណោះស្រាយបណ្តុះបណ្តាល ដែលចំណាយតិចសម្រាប់កងទ័ពអាកាសសម័យទំនើប។ បើតាមវេបសាយ DEFENCE SECURITY ASIA បានឱ្យដឹងថា ការដាក់ពង្រាយយន្តហោះចម្បាំង T-50TH Golden Eagle របស់កងទ័ពអាកាសភូមិន្ទថៃ ក្នុងបេសកកម្មប្រយុទ្ធផ្ទាល់ រួមជាមួយយន្តហោះចម្បាំង F-16 Fighting Falcons និងយន្តហោះចម្បាំង Saab Gripen គឺដោយសារយន្តហោះនេះចំណាយតិចជាង ហើយមានសមត្ថភាពខ្ពស់ និងទំនើបហោះបានក្នុងល្បឿនលឿន។ យន្តហោះ T-50TH មានកម្លាំងពហុតួនាទីដែលអាចទុកចិត្តបាន ដែលមានសមត្ថភាពរួមបញ្ចូល ទៅក្នុងប្រតិបត្តិការផ្លូវអាកាសរួមបញ្ចូលគ្នាដែលមានអាំងតង់ស៊ីតេខ្ពស់។បច្ចុប្បន្នប្រទេសថៃកំពុងប្រតិបត្តិការយន្តហោះ T-50TH ចំនួន 14 គ្រឿងក្នុងតួនាទីវាយប្រហារស្រាល/LIFT ដោយផ្តល់ឱ្យទីក្រុងបាងកកនូវសមត្ថភាពដ៏សំខាន់មួយចាប់ពីការបណ្តុះបណ្តាលកម្រិតខ្ពស់ រហូតដល់ប្រតិបត្តិការវាយប្រហារយុទ្ធសាស្ត្រតាមផ្លូវអាកាសដែលចំណាយតិច។ យន្តហោះ KAI T-50 Golden Eagle គឺជាក្រុមគ្រួសារយន្តហោះហ្វឹកហាត់ល្បឿនលឿនជាងសំឡេងរបស់កូរ៉េខាងត្បូង យន្តហោះប្រយុទ្ធស្រាល និងយន្តហោះចម្បាំងពហុតួនាទី ដែលបង្កើតឡើងដោយក្រុមហ៊ុន Korea Aerospace Industries (KAI) ជាមួយក្រុមហ៊ុន Lockheed Martin។ វាគឺជាយន្តហោះល្បឿនលឿនជាងសំឡេងដំបូងគេរបស់កូរ៉េខាងត្បូង និងជាយន្តហោះហ្វឹកហាត់ ល្បឿនលឿនជាងសំឡេងមួយក្នុងចំណោមយន្តហោះហ្វឹកហាត់ល្បឿនលឿនជាងសំឡេងមួយចំនួនរបស់ពិភពលោកផងដែរ។  យន្តហោះ KAI T-50 Golden Eagle មានការកំណត់រចនាសម្ព័ន្ធកៅអីពីរដែលត្រូវបានរចនាឡើង សម្រាប់ការបណ្តុះបណ្តាលអ្នកបើកយន្តហោះកម្រិតខ្ពស់។ កាប៊ីនយន្តហោះត្រូវបានហ៊ុព័ទ្ធដោយដំបូលពពុះតែមួយដុំ ដែលផ្តល់ឱ្យអ្នកដំណើរខាងក្រោយនូវភាពមើលឃើញកាន់តែ ប្រសើរឡើង ដោយផ្តល់នូវទិដ្ឋភាព 320 ដឺក្រេក្នុងអាហ្ស៊ីមុត និងការយល់ដឹងអំពីស្ថានភាពកាន់តែប្រសើរឡើង បើប្រៀបធៀបទៅនឹងយន្តហោះហ្វឹកហាត់មុនៗ។ វិមាត្ររួមរបស់យន្តហោះមានប្រវែង 13.14 ម៉ែត្រ ស្លាបប្រវែង 9.45 ម៉ែត្រ (រួមទាំងការផ្គត់ផ្គង់ចុងស្លាប) និងកម្ពស់ 4.94 ម៉ែត្រ ដែលរួមចំណែកដល់ទម្រង់តូចចង្អៀត និងរហ័សរហួនរបស់វា ដែលសមស្របសម្រាប់ទាំងការហ្វឹកហាត់ និងតួនាទីប្រយុទ្ធស្រាល។ កាប៊ីនយន្តហោះ KAI T-50 Golden Eagle មានការកំណត់រចនាសម្ព័ន្ធជាជំហានៗ សម្រាប់អ្នកបើកបរ ដែលបំពាក់ដោយប្លង់កាប៊ីនយន្តហោះកញ្ចក់ រួមទាំងអេក្រង់បង្ហាញមុខងារច្រើនពណ៌ទំហំ 5 គុណនឹង 7 អ៊ីញ (127 មីលីម៉ែត្រ) ចំនួនពីរ ដែលផ្គត់ផ្គង់ដោយ Honeywell សម្រាប់បង្ហាញទិន្នន័យហោះហើរ ការរុករក និងឧបករណ៍ចាប់សញ្ញា។ ការគ្រប់គ្រងរួមបញ្ចូលមុខងារ hands-on-throttle-and-stick (HOTAS) រួមបញ្ចូលជាមួយនឹងអេក្រង់បង្ហាញក្បាលធំទូលាយ (HUD) របស់ BAE Systems ដែលបង្ហាញព័ត៌មានហោះហើរសំខាន់ៗ ដែលបង្កើនការយល់ដឹងអំពីស្ថានភាពក្នុ ងអំឡុងពេលធ្វើសមយុទ្ធល្បឿនលឿន។ប្រព័ន្ធរ៉ាដារបស់យន្តហោះ T-50 មានភាពខុសប្លែកគ្នាទៅតាមវ៉ារ្យ៉ង់ និងការកំណត់រចនាសម្ព័ន្ធ ដោយម៉ូដែលនាំចេញរបស់ TA-50 និង FA-50 ជាធម្មតាត្រូវបានបំពាក់ដោយរ៉ាដាគ្រប់គ្រងការបាញ់ពហុរបៀប pulse-Doppler របស់ Elta Systems EL/M-2032 ដែលមានសមត្ថភាពរបៀបហោះហើរពីលើអាកាស និងពីលើអាកាសទៅដីសម្រាប់ការហ្វឹកហ្វឺនអ្នកប្រយុទ្ធនាំមុខគេ និងតួនាទីវាយប្រហារស្រាល។ យន្តហោះ KAI T-50 Golden Eagle មានចំណុចរឹងចំនួនប្រាំបួន ដែលមានស្ថានីយចុងស្លាបពីរ ស្ថានីយក្រោមស្លាបចំនួនប្រាំមួយ និងស្ថានីយខ្សែកណ្តាលមួយ ដែលអាចមានសមត្ថភាពផ្ទុកទម្ងន់ខាងក្រៅអតិបរមា 4,500 គីឡូក្រាម។ យន្តហោះនេះត្រូវបានបំពាក់ដោយកាំភ្លើងធំបីធុងទំហំ 20 មីលីម៉ែត្រ M197 មួយដើម ជាមួយនឹងគ្រាប់រំសេវចំនួន 205 គ្រាប់សម្រាប់ការវាយប្រហារចម្ងាយជិត។ ទោះបីជាថៃ ប្រើយន្តហោះចម្បាំងប្រភេទណាក៏ដោយ គឺសុទ្ធតែខុសច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិទាំងអស់ ប្រសិនបើប្រទេសណាមួយ ប្រើប្រាស់វាដើម្បីប្រឆាំងជនស៊ីវិល ឬធ្វើការឈ្លានពាន។ អនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវ បានហាមដាច់ខាតមិនឱ្យមានការប្រើយន្តហោះចម្បាំងគ្រប់ប្រភេទធ្វើការសម្លាប់ជនសុីវិល ឬបំផ្លាញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសុីវិល។ ប្រទេសនោះក៏អាចត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមដែរ៕

(ជាតិ)៖ យោងតាមគណនីហ្វេសប៊ុក ដែលមានឈ្មោះថា Battambang city បានសរសេររៀបរាប់ ពីរបៀបការពារខ្លួន និងស្វែងរកសុវត្ថិភាព ការរស់រានមានជីវិតពីការវាយប្រហារតាមអាកាសដោយយន្តហោះចម្បាំង ទាមទារឱ្យមានការសម្រេចចិត្តឆាប់រហ័សបំផុត ព្រោះយន្តហោះទាំងនេះមានល្បឿនលឿនជាងសំឡេង។ខាងក្រោមនេះគឺជាការណែនាំអំពីរបៀបការពារខ្លួន និងស្វែងរកសុវត្ថិភាព :១. សកម្មភាពបន្ទាន់៖ រយៈពេល ៥ វិនាទីដំបូងប្រសិនបើអ្នកឮសំឡេងផ្ទុះ ឬសំឡេងយន្តហោះយ៉ាងខ្លាំង កុំព្យាយាមងើបមើល។ ត្រូវអនុវត្តដូចខាងក្រោម៖• ដេកផ្កាប់មុខទៅដី៖ ក្រាបខ្លួនឱ្យទាបបំផុតតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។ រលកធាតុអាកាស (Blast wave) ពីគ្រាប់បែកនឹងរុញច្រានទៅលើ និងទៅក្រៅ ដូច្នេះការដេកផ្ទាល់នឹងដីជួយកាត់បន្ថយសម្ពាធមកលើរាងកាយ។• ខ្ទប់ក្បាល និងក៖ ប្រើដៃទាំងពីរខ្ទប់ក្បាល និងក ដើម្បីការពារពីកម្ទេចកម្ទីដែលហោះមក។• ហើបមាត់បន្តិច៖ ការធ្វើបែបនេះជួយឱ្យសម្ពាធក្នុងត្រចៀក និងសួតរបស់អ្នកមានតុល្យភាពជាមួយសម្ពាធខាងក្រៅ ការពារកុំឱ្យដាច់ក្រដាសត្រចៀក ឬរបួសសួត។• កុំផ្អែកនឹងជញ្ជាំង៖ រំញ័រពីការផ្ទុះអាចធ្វើឱ្យបាក់ឆ្អឹង ឬរបួសក្នុង ប្រសិនបើអ្នកផ្អែកខ្នងនឹងជញ្ជាំងអគារដែលរងការប៉ះទង្គិច។២. ការស្វែងរកជម្រកដែលមានសុវត្ថិភាពប្រសិនបើអ្នកមានពេលពីរបីនាទីមុនការវាយប្រហារមកដល់៖• ប្រសិនបើនៅក្នុងអគារ ត្រូវរកបន្ទប់ដែលនៅចំកណ្តាលគេ ដែលមានជញ្ជាំងយ៉ាងតិច ២ ជាន់រាំងចន្លោះអ្នក និងខាងក្រៅអគារ (ដូចជាបន្ទប់ទឹក ឬច្រករបៀង)។• ចៀសឆ្ងាយពីកញ្ចក់៖ បង្អួចកញ្ចក់គឺជាគ្រោះថ្នាក់បំផុត។ កម្លាំងផ្ទុះនឹងធ្វើឱ្យកញ្ចក់បែកខ្ចាត់ខ្ចាយក្លាយជាអំបែងមុតស្រួច។• ជម្រកក្រោមដី៖ បន្ទប់ក្រោមដី ឬចំណតរថយន្តក្រោមដីគឺជាកន្លែងដែលមានសុវត្ថិភាពបំផុត។ ប៉ុន្តែត្រូវចៀសវាងអគារចាស់ៗដែលអាចបាក់ស្រុតសង្កត់អ្នក។• ប្រសិនបើនៅខាងក្រៅ៖ ស្វែងរកប្រឡាយ រណ្តៅ ឬរចនាសម្ព័ន្ធបេតុងក្រាស់ៗ។ កុំ លាក់ខ្លួនក្រោមឡាន ឬជិតស្ថានីយ៍ប្រេងឥន្ធនៈ។៣. ចៀសវាងតំបន់ដែលមានហានិភ័យខ្ពស់យន្តហោះប្រយុទ្ធរបស់សៀម គឺពេលនេះវាយប្រហារលើគោលដៅជាក់លាក់។ អ្នកគួរនៅឱ្យឆ្ងាយពី៖• មូលដ្ឋានយោធានានា នៅឲ្យឆ្ងាយពីរង្វង់ ៥គ.ម និងកន្លែងរ៉ាដាផ្កាយរណបប៉ុន្តែបើស្ថិតទៅដល់សភាវៈសង្រ្គាមពិតប្រាកដហើយ សូមនៅឲ្យឆ្ងាយផងដែរពី៖• ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ៖ ស្ពានធំៗ, រោងចក្រអគ្គិសនី, និងអង់តែនទូរគមនាគមន៍។• អគាររដ្ឋាភិបាល៖ ក្រសួង ឬទីស្នាក់ការនគរបាល។• ផ្លូវជាតិធំៗ៖ ដែលយោធាអាចប្រើប្រាស់សម្រាប់ដឹកជញ្ជូន។៤. ការជម្លៀសខ្លួនជាយុទ្ធសាស្ត្រ• ធ្វើចលនានៅពេលស្ងប់ស្ងាត់៖ ការវាយប្រហារច្រើនតែមកជាដំណាក់កាល។ ប្រើពេលដែលស្ងាត់ដើម្បីផ្លាស់ទីទៅតំបន់ជនបទ ឬតំបន់ដែលមានសុវត្ថិភាពជាង។• កុំប្រើភ្លើងនៅពេលយប់៖ ប្រសិនបើអ្នកស្ថិតក្នុងតំបន់សង្គ្រាម កុំប្រើពិល ឬបើកភ្លើងផ្ទះចោល ព្រោះយន្តហោះចម្បាំងមានឧបករណ៍ចាប់កម្ដៅ និងកាមេរ៉ាសំដៅគោលដៅដែលអាចមើលឃើញពន្លឺពីចម្ងាយ។៥. ការជួយគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមក (Community Support)• កុំនៅម្នាក់ឯង៖ ប្រសិនបើអាច គួរនៅជាមួយក្រុមគ្រួសារ ឬអ្នកជិតខាង។ ការនិយាយគ្នា និងការដឹងថាមានអ្នកផ្សេងនៅជាមួយ ជួយកាត់បន្ថយសម្ពាធផ្លូវចិត្តបានយ៉ាងច្រើន។• ការចែករំលែក៖ ការចែករំលែកអាហារ ទឹក ឬសូម្បីតែពាក្យលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកដទៃ នឹងជួយឱ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ថាខ្លួនមានតម្លៃ និងមានកម្លាំងចិត្តតស៊ូ៕

(អន្តរជាតិ)៖ ពេលនិយាយដល់ស្ថាប័នអន្តរជាតិកំពូល អង្គការសហប្រជាជន មនុស្សភាគច្រើន គិតថា អង្គភាពមួយនេះ អាចជួយបញ្ឈប់សង្គ្រាម ឬកាត់បន្ថយភាពតានតឹងនៃជម្លោះ។ តួនាទីរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងសង្គ្រាមគឺដើម្បីបញ្ឈប់ជម្លោះ កាត់បន្ថយទុក្ខវេទនា ការពារជនស៊ីវិល និងជួយប្រទេសនានាឱ្យវិលត្រឡប់ទៅរកសន្តិភាពវិញ។អង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) មិនប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងសង្គ្រាមទេ ប៉ុន្តែវាដើរតួនាទីសំខាន់ៗជាច្រើនមុន អំឡុងពេល និងក្រោយជម្លោះ ដើម្បីកាត់បន្ថយអំពើហិង្សា និងការពារប្រជាជន។ ខាងក្រោមនេះជាតួនាទីសំខាន់ៗ ដែលបានពន្យល់យ៉ាងច្បាស់៖អង្គការសហប្រជាជាតិធ្វើការដើម្បីបញ្ឈប់សង្គ្រាមមុនពេលវាចាប់ផ្តើមដោយ លើកទឹកចិត្តដល់ការចរចាដោយសន្តិវិធីរវាងប្រទេសនានា ការបញ្ជូនអ្នកការទូត អ្នកសម្របសម្រួល ឬបេសកជនពិសេសដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះ គាំទ្រវិធានការកសាងទំនុកចិត្ត (ការចរចា កិច្ចព្រមព្រៀង ការត្រួតពិនិត្យភាពតានតឹង) ការលើកកម្ពស់ច្បាប់អន្តរជាតិ ដូចជាការគោរពព្រំដែន និងសន្ធិសញ្ញា​ កាត់បន្ថយភាពតានតឹង ដើម្បីកុំឱ្យជម្លោះប្រែក្លាយទៅជាសង្គ្រាមអង្គការសហប្រជាជាតិដាក់ពង្រាយបេសកកម្មរក្សាសន្តិភាព នៅពេលដែលប្រទេសនានាយល់ព្រមឱ្យអង្គការសហប្រជាជាតិចូលរួម។ ក្នុងនោះអ្វីដែលកងរក្សាសន្តិភាពធ្វើមានដូចជា  ត្រួតពិនិត្យបទឈប់បាញ់ និងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ការពារជនស៊ីវិល ជាពិសេសក្រុមងាយរងគ្រោះ ជួយរក្សាច្បាប់ និងសណ្តាប់ធ្នាប់ គាំទ្រការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌។កងរក្សាសន្តិភាពមិនមែនជាកងទ័ពឈ្លានពានទេ ពួកគេអាចប្រើប្រាស់កម្លាំងតែក្នុងការការពារខ្លួន ឬដើម្បីការពារជនស៊ីវិល កងទ័ពមកពីប្រទេសជាសមាជិក មិនមែនអង្គការសហប្រជាជាតិទេ។ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិមានការទទួលខុសត្រូវចម្បងចំពោះសន្តិភាព និងសន្តិសុខ។ វាអាច៖• មានតែក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខទេដែលអាចអនុម័តដោយស្របច្បាប់ចំពោះការប្រើប្រាស់កម្លាំងក្រោមច្បាប់អន្តរជាតិអង្គការសហប្រជាជាតិក៏ជួយជនស៊ីវិលដែលរងទុក្ខដោយសារសង្គ្រាមតាមរយៈភ្នាក់ងាររបស់ខ្លួន ដូចជា  អង្គការ UNICEF – ជួយកុមារ (សុខភាព ការអប់រំ ការការពារ) អង្គការ WFP – ផ្តល់ជំនួយស្បៀងអាហារ• អង្គការ UNHCR – ការពារជនភៀសខ្លួន និងជនភៀសខ្លួន អង្គការ WHO – ផ្តល់ជំនួយផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តគោលបំណងចម្បង៖ក្នុងអំឡុងពេលសង្គ្រាម អង្គការសហប្រជាជាត អាចជួយ ត្រួតពិនិត្យការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ស៊ើបអង្កេតឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម គាំទ្រយន្តការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ លើកកម្ពស់ច្បាប់ការពារ ជនស៊ីវិលអ្នកទោសសង្គ្រាម ស្ត្រី និងកុមារ។អង្គការសហប្រជាជាតិដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងសង្គ្រាម ដោយទប់ស្កាត់ជម្លោះ រក្សាសន្តិភាព ការពារជនស៊ីវិល ផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ អនុវត្តច្បាប់អន្តរជាតិ និងកសាងសង្គមឡើងវិញបន្ទាប់ពីសង្គ្រាម។ ប៉ុន្តែការពិតមិនដូចការគិតនោះទេ ដោយគេសង្កេតឃើញថា ពេលខ្លះស្ថាប័នមួយនេះ បានត្រឹមអោបដៃឈរ មើលសង្គ្រាម ឬមានភាពយឺតយ៉ាវ ក្នុងការអន្តរាគមន៍ ជាក់ស្តែងដូចជាជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា ថៃ ដែលទោះជាថៃបានវាយប្រហារមកលើកម្ពុជា យ៉ាងគគ្លើន និងវាយប្រហារជនស៊ីវិល ក៏ដោយ ក៏UN មិនបាន ធ្វើយ៉ាងគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីជួយកម្ពុជាដែលជាជនរងគ្រោះនោះទេ៕ 

(ភ្នំពេញ)៖ លោក Moon Pich ជានិស្សិតខ្មែរសិក្សាយោធានៅអាម៉េរិក បានប្រាប់ដំណឹងដ៏ល្អមួយជូនប្រជាជនខ្មែរឱ្យបានជ្រាបថា ការិយាល័យរដ្ឋអាជ្ញានៃតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ICC បានទទួលយកបណ្ដឹងរបស់ពួកយើងជាផ្លូវការ ជុំវិញបទឧក្រិដ្ឋរបស់ថៃមកលើកម្ពុជា។ តាមគេហទំព័រផ្លូវការរបស់លោក Moon Pich បង្ហោះសារយ៉ាងដូច្នេះថា «ជនរួមជាតិជាទីគោរព និងជាទីរាប់អាន! ពេលនេះ ការិយាល័យរដ្ឋអាជ្ញានៃតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ICC បានទទួលយកបណ្ដឹងរបស់ពួកយើងជាផ្លូវការ។ នេះមានន័យថា បណ្ដឹងរបស់ពួកយើងនឹងត្រូវយកទៅពិនិត្យ ដើម្បីពិចារណាដោយផ្អែកលើលក្ខន្តិកៈទីក្រុងរ៉ូម។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ពួកយើងក៏នៅតែអាចបន្តរាយការណ៍បន្ថែម ពីបទឧក្រិដ្ឋដែលពួកមេយោធា និងអ្នកដឹកនាំនយោបាយថៃ បានធ្វើមកលើមាតុភូមិនិងប្រជាជនយើង ព្រមទាំងភ័ស្តុតាងផ្សេងទៀត ដើម្បីដាក់បន្ទុក តាមនីតិវិធីរបស់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ICC។ ពួកយើងធ្វើដោយសេចក្ដីស្រឡាញ់ចំពោះមាតុភូមិ សេចក្ដីបារម្ភចំពោះប្រជាជន ដើម្បីការពារយុត្តិធម៌ កិត្តិយស សេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ និងអនាគតរបស់ជាតិយើង។» សូមជម្រាបជូនថា តុលាការអន្តរជាតិ ICC នៅថ្ងៃទី២៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ បានឆ្លើយតបនឹងអ៊ីមែលដែលភ្ជាប់ជាមួយ ឯកសារប្តឹងមេយោធាថៃ ដែលប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា បានសហការគ្នាដាក់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ (ICC)ជុំវិញបទឧក្រិដ្ឋរបស់ថៃមកលើប្រជាជនខ្មែរ។ បណ្តឹងនេះ មានចំនូន៥៦ ទំព័រ និងអ្នកចូលរួមចំនួន ១០៤,៣៧១នាក់ ដោយចលនាដ៏ប្រពៃមួយនេះ កើតចេញពីចិត្តស្នេហាជាតិដែលដឹកនាំដោយលោក Moon Pich ជានិស្សិតខ្មែរសិក្សាយោធានៅអាម៉េរិក។ទោះជាយ៉ាងណា ក្នុងស្ថានដ៏លំបាកដែលកម្ពុជាកំពុងរងភាពអយុត្តិធម៌ជាទីបំផុត ដែលត្រូវពួកចោរសៀមឈ្លានពានទឹកដីរបស់យើងនាពេលនេះ លោក Moon Pich ក៏បានផ្ញើសារជូនចំពោះប្អូនៗ និងយុវជនជំនាន់ក្រោយថា ប្រសិនបើប្អូនៗ ចង់ជួយជាតិ រឿងដំបូងដែលប្អូនត្រូវធ្វើនោះគឺ ខិតខំប្រឹងប្រែងរៀនសូត្រ។ បន្ទាប់មកទៀត ពេលប្អូនមានចំណេះ នោះប្អូននឹងដឹងថា អ្វីដែលប្អូនគួរធ្វើជាបន្ត។

(ភ្នំពេញ)៖ អតីតសមាជិកសភាឥណ្ឌា លោក Vijaysai Reddy V បានរិះគន់យោធាថៃកាលពីថ្ងៃអង្គារ ចំពោះការបំផ្លាញរូបសំណាកហិណ្ឌូដ៏ធំមួយដែលសាងសង់ដោយកម្ពុជា ដែលត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ថា នៅលើទឹកដីថៃ។ លោក Venumbaka Vijayasai Reddy ជាអតីតអ្នកនយោបាយឥណ្ឌាម្នាក់ ដែលបានបម្រើការជាសមាជិកសភានៅក្នុង Rajya Sabha ពីឆ្នាំ 2016 ដល់ឆ្នាំ 2025 បានធ្វើការលើកឡើងចំៗថា «ការបំផ្លាញរូបសំណាកហិណ្ឌូក្រោមលេសនៃជម្លោះព្រំដែនគឺមិនអាចទទួលយកបានទេ មិនថាវាត្រូវបានសាងសង់ដោយកម្ពុជាឬអត់នោះទេ។ ការវាយប្រហារលើជំនឿ និងបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ គ្រាន់តែបង្ហាញពីការមិនអត់ឱនប៉ុណ្ណោះ។ ទាំងប្រទេសថៃ និងកម្ពុជាសុទ្ធតែជាប្រទេសពុទ្ធសាសនា ប៉ុន្តែប្រវត្តិសាស្ត្របានកត់ត្រាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញម្តងហើយម្តងទៀតលើប្រាសាទហិណ្ឌូ និងការប៉ុនប៉ងលុបបំបាត់វា។ អំពើហិង្សាប្រឆាំងនឹងនិមិត្តសញ្ញាពិសិដ្ឋមិនអាចបិទបាំងដោយពាក្យស្លោកណាមួយឡើយ។ គ្មានសាសនាណាអាចបង្ហាញថាជា 'សាសនាសន្តិភាព' ដោយការបំផ្លាញជំនឿរបស់អ្នកដទៃបានទេ”នេះជាសាររបស់អតីតសមាជិកសភាឥណ្ឌា ដែលបានបង្ហោះនៅលើ X ដោយដាក់ស្លាកនាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា Narendra Modi។ ការបង្ហោះនេះត្រូវបានចែករំលែកឡើងវិញជាង 1,100 ដង គិតត្រឹមម៉ោង 10:30 ព្រឹកថ្ងៃនេះ ទី 24 ខែធ្នូ ឆ្នាំ 2025។ ជុំវិញការរិះគន់របស់អតីតសមាជិកសភាឥណ្ឌាបែបនេះ ជនជាតិថៃម្នាក់ និងជាអ្នកកាសែតជើងចាស់ថៃមួយរូបផងនោះ លោក Pravit Rojanaphruk បានរិះគន់យោធាសៀមរបស់ខ្លួនថា «នេះជាការស្រវឹងសង្គ្រាម! និយាយឱ្យចំទៅ តើយើងស្រវឹងខ្លាំងដល់ថ្នាក់សង្គមបាត់បង់ស្មារតី មិនដឹងពីអ្វីដែលយើងកំពុងធ្វើ ហើយកាន់តែគួរឲ្យស្អប់ខ្ពើមចំពោះប្រជាជាតិដទៃទៀតមែនទេ?»។ ទោះជាយ៉ាងណា យោធាសៀមឈ្លានពាននៅគគ្លើនម្ដងហើយម្ដងទៀត ទម្លាក់គ្រាប់បែកឥតឈប់ឈរ មកលើជនស៊ីវិលស្លូតត្រង់កម្ពុជា និងបំពានចូលដែនអធិបតេយ្យកម្ពុជាស្រស់ៗ ដោយមិនញញើតនឹងច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិនោះឡើយ ទង្វើដ៏សាហាវយ៉ង់ខ្នងរបស់ចោរសៀមឈ្លានពាន ត្រូវតែទទួលនូវការថ្កោលទោស និងផន្ដន្ទាទោសពីអន្តរជាតិឱ្យខានតែបាន។ ជាក់ស្ដែង នាថ្ងៃទី២៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥នេះ ចោរសៀមឈ្លានពាន នៅតែបន្តធ្វើសកម្មភាពបាញ់ប្រហារទីតាំងប្រជាជនស៊ីវិលកម្ពុជា និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធស៊ីវិល នៅយោធភូមិភាគទី៥ ក្នុងភូមិសាស្រ្តស្រុកបាណន់ ខេត្តបាត់ដំបងដោយ ម៉ោង ១០:០០នាទី យោធាថៃបានប្រើប្រាស់យន្តហោះចម្បាំងប្រភេទ (T-50) ទម្លាក់គ្រាប់បែកចំនួន ៤គ្រាប់ចូលក្នុងភូមិដែលមានប្រជាជនកំពុងរស់នៅ ចូលជ្រៅក្នុងដែនអធិបតេយ្យកម្ពុជា ស្ថិតក្នុងភូមិសាស្ត្រស្រុកបាណន់ ខេត្តបាត់ដំបង។ សកម្មភាពខាងលើជាការវាយប្រហារដ៏កំរោល ដោយមិនរើសគោលដៅរបស់យោធាថៃ ជាការរំលោភបំពានច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិ៕

(ភ្នំពេញ)៖ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បានអំពាវនាវឱ្យពលរដ្ឋ និងពលករខ្មែរដែលកំពុងធ្វើការ និងស្នាក់នៅប្រទេសថៃ រួមទាំងសាច់ញាតិ សូមរក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់ព្រោះពុំមានការបញ្ជូនពលករខ្មែរស្របច្បាប់ឱ្យត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញនៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៦ ដូចការផ្សព្វផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានមួយចំនួននោះឡើយ។ លោក ស៊ុន មេសា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ បានគូសបញ្ជាក់ថា៖ “ពុំមានពលករខ្មែរស្របច្បាប់ដែលនឹងត្រូវផុតកំណត់សុពលភាពនៅថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៦នោះទេ ហើយលោកជំទាវរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារថៃ ក៏បានបញ្ជាក់ថា ពុំមានការបញ្ជូនពលករកម្ពុជាចេញនោះឡើយនៅថ្ងៃនោះ ហេតុដូចនេះទាំងបងប្អូននៅថៃ និងសាច់ញាតិនៅខ្មែរ សូមរក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់ព្រោះជាព័ត៌មានមិនពិតទេ”។ សម្រាប់អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ ក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ បាននិងកំពុងបន្តតាមដានស្ថានការណ៍ដោយយកចិត្តទុកដាក់ និងធ្វើការទំនាក់ទំនងជាប្រចាំជាមួយបងប្អូនពលករដែលកំពុងរស់នៅ និងធ្វើការនៅប្រទេសថៃ ដើម្បីត្រៀមដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានាជូនបងប្អូនពលករ។ ជាមួយគ្នានេះ ក្រសួង បាននិងកំពុងសហការជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិ (UN), អង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ (ILO), អង្គការទេសន្តរប្រវេសន៍អន្តរជាតិ (IOM) និងភាគីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីធានាថាសិទ្ធិ និងសុវត្ថិភាពរបស់បងប្អូនពលករខ្មែរ ត្រូវបានគាំពារស្របតាមច្បាប់ អន្តរជាតិផងដែរ។  ក្នុងករណីមានការគំរាមកំហែង ការបំភិតបំភ័យ ឬការបៀតបៀនណាមួយ លោក ស៊ុន មេសា បានជំរុញឱ្យបងប្អូនពលករខ្មែរទំនាក់ទំនងស្វែងរក ការគាំពារសុវត្ថិភាព តាមរយៈអាសយដ្ឋាន និងលេខទូរសព្ទរបស់ស្ថានឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជានៅទីក្រុងបាងកក ទូរសព្ទលេខ៖ ០២ ៩៥៧ ៥៨៥១ / ០៩២ ៨០៥ ០៥៦១ និងស្ថានអគ្គកុងស៊ុលនៅខេត្តស្រះកែវ ទូរសព្ទលេខ៖ ០៨០ ៣៩៣ ៦៨៧៨/០៨៥ ០១២ ៣៦៦៨ ក៏ដូចជាលេខទំនាក់ទំនងអនុព័ន្ធការងារនៅទីក្រុងបាងកក ទូរសព្ទលេខ៖ ០៩៤ ០៩២ ៥៩០៥ / ០៩៤ ៤១៦ ៥៥១៨/០៨៣ ៥៤៥ ៧៧៨៨ / ០៩២ ២៩៩ ០១៣៣ និងអនុព័ន្ធការងារនៅខេត្តស្រះកែវ ទូរសព្ទលេខ៖ ០៦២ ០៨៩ ៨៩១៨/០៨០ ៨១០ ៥៥០៥ និងស្ថាប័នអន្តរជាតិនានា ផងដែរ៕

គ្រាដ៏សែនលំបាកនេះ គ្មានក្រុមហ៊ុនថៃឯណាមកជួយខ្មែរយើងទេ មានតែក្រុមហ៊ុនខ្មែរប៉ុណ្ណោះដែលជួយខ្មែរគ្នាឯង ដូចក្រុមហ៊ុនប៊ូសស្រ្តងអ៉ីចឹង ជួយខ្មែរច្រើនណាស់ ជួយធ្វើម្ហូបជូនបងប្អូនភៀសសឹកហើយ ជួយទាំងប្រជាកសិករក្នុងស្រុកទៀត តាមរយៈជួយម៉ៅសាច់គោ សាច់មាន់ និងត្រីជាច្រើនតោន ដើម្បីធ្វើម្ហូបឆ្ងាញ់ៗ ជូនបងប្អូនភៀសសឹករៀងរាល់ថ្ងៃជាច្រើនទីតាំង មិនឱ្យបងប្អូនភៀសសឹកខ្វះខាតអាហារហូបឡើយ។ គួររំលឹកផងដែរថា ប៊ូសស្រ្តង បានធ្វើម្ហូបជូនបងប្អូនភៀសសឹកជាច្រើនទីតាំងរួចមកហើយ ឥឡូវនេះក៏កំពុងបន្តធ្វើម្ហូបអាហារជូនបងប្អូនភៀសសឹកគ្រប់ទីតាំងដែលកំពុងខ្វះខាតអាហារ។ ដរាបណាបងប្អូនភៀសសឹកនៅតែបន្តការកើនឡើង និងមិនទាន់អាចត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញបាន ប៊ូសស្រ្តងនឹងបន្តបេសកម្មធ្វើម្ហូបជូនបងប្អូនភៀសសឹករាល់ថ្ងៃ និងរិះរកមុខម្ហូបឆ្ងាញ់ៗ ប៉ូវកម្លាំងជូនបងប្អូនភៀសសឹកផងដែរ។ ប៊ូសស្រ្តង នឹងនៅជាមួយបងប្អូនភៀសសឹក និងវីរៈកងទ័ព គ្រប់ពេលដែលត្រូវការ! គាំទ្រប៊ូសស្រ្តង ដូចបានជួយជនភៀសសឹក និងវីរៈកងទ័ពផ្ទាល់ដៃ! 

(អន្តរជាតិ)៖ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Donald Trump បានប្រកាសពីផែនការសាងសង់កងនាវាចម្បាំងថ្មីមួយ ដោយលើកឡើងពីតម្រូវការក្នុងការសម្រេចបាននូវ "សន្តិភាពតាមរយៈកម្លាំង"។លោកប្រធានាធិបតីបានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មាននៅរដ្ឋ Florida ថា លោកបានផ្តល់ការយល់ព្រមឱ្យកងទ័ពជើងទឹកចាប់ផ្តើមសាងសង់នាវាចម្បាំងថ្មី ចំនួនពីរគ្រឿង។លោក Trump បាននិយាយថា លោកនឹងចូលរួមក្នុងការរចនានាវា។ លោកក៏បាននិយាយផងដែរថា នាវាទាំងនេះនឹងត្រូវបានបំពាក់ដោយអាវុធទំនើបៗដូចជា កាំភ្លើងរថភ្លើង ឡាស៊ែរដែលមានថាមពលខ្ពស់ និងមីស៊ីលបញ្ជាល្បឿនដែលមានក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរ ដែលកំពុងស្ថិតក្រោមការអភិវឌ្ឍ។ កងទ័ពជើងទឹកបាននិយាយថា វានឹងក្លាយជាការទប់ស្កាត់នុយក្លេអ៊ែរថ្មីមួយ។លោក Trump បាននិយាយថា នាវាទាំងនេះនឹងត្រូវបានសាងសង់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយចំណាយពេលប្រហែលពីរឆ្នាំកន្លះ។ លោកបាននិយាយថា លោកមានគម្រោងសាងសង់រហូតដល់ប្រហែល 25 គ្រឿង ដើម្បីបង្កើតអ្វីដែលលោកហៅថា "កងនាវាមាស"។ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអាមេរិកមួយបានចង្អុលបង្ហាញថា ឧស្សាហកម្មសាងសង់នាវាកំពុងជួបការលំបាកដោយសារតែហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធចាស់ជរា និងកត្តាផ្សេងៗទៀត។ វានៅតែមិនច្បាស់ថាតើផែនការនេះនឹងដំណើរការទៅតាមការគ្រោងទុកឬអត់។ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងអ្នកយកព័ត៌មានម្នាក់ លោក Trump បានបដិសេធថា នេះមិនមែនជាចលនាប្រឆាំងនឹងប្រទេសចិនទេ៕